در طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه نان باید گفت که خرمایی، یکی از خوشمزه ترین و محبوب ترین نان های سنتی ایرانی است که عطر و طعم بی‌نظیرش، خاطرات شیرین بسیاری را برای ما زنده می‌کند. این نان که اصالت آن را بیشتر به مناطق غربی ایران، به‌خصوص کرمانشاه، نسبت می‌دهند، ترکیبی هنرمندانه از خمیری لطیف و مغزی شیرین و مقوی از خرما و گردو است. پختن نان خرمایی در خانه، تجربه ای لذت بخش و رضایت‌بخش است. که نه تنها عطر دل انگیز نان تازه را در فضای خانه تان می‌پراکند. بلکه به شما امکان می‌دهد تا با کنترل کامل بر مواد اولیه و میزان شیرینی، نانی سالم‌تر و مطابق با ذائقه خودتان تهیه کنید.
در این مقاله جامع، قصد داریم قدم به قدم شما را در طرز تهیا یا پخت یک نان خرمایی خانگی راهنمایی کنیم. از انتخاب مواد اولیه مرغوب تا نکات کلیدی برای ورز دادن خمیر، آماده‌سازی مغزی و پخت نهایی، تمام جزئیات لازم برای رسیدن به یک نان خرمایی در اختیار شما قرار خواهیم داد.
چرا نان خرمایی کرمانشاهی خانگی درست کنیم؟
شاید بپرسید با وجود خرید نان خرمایی های آماده در قنادی ها و نان فروشی ها، چرا باید زحمت پخت نان خرمایی کرمانشاهی در خانه را به خود بدهیم؟ درست کردن نان خرمایی کرمانشاهی که یکی از سوغاتی های کرمانشاه است. در خانه به شما این امکان را می‌دهد که کنترل کاملی بر کیفیت و تازگی مواد اولیه (مانند خرما، گردو و روغن) داشته باشید و میزان شیرینی و عطر ادویه‌ها را دقیقاً مطابق با ذائقه خود تنظیم کنید. علاوه بر لذت پخت و عطر بی‌نظیر نان خرمایی تازه در فضای خانه شما. از طعم اصیل نانی گرم، سالم و بدون مواد نگهدارنده بهره‌مند می‌شوید. که تجربه ای متفاوت و اغلب خوشمزه تر از نمونه های آماده بازاری است.
آنچه در ادامه خواهید خواند
مواد لازم برای طرز تهیه نان خرمایی خانگی
- مغز گردو ۱۵۰ گرم
- زرده تخم مرغ برای تزیین شیرینی به مقدار لازم
- خرما ۳۰۰ گرم
- بیکینگ پودر ۱ قاشق چای خوری
- گلاب ۵ قاشق غذا خوری
- ماست ۲ قاشق غذا خوری
- کره ۲۲۰ گرم
- آرد گندم ۳ لیوان
این مواد اصلی لازم برای طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه است. که در ادامه به آموزش آن خواهیم پرداخت.
آموزش طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه
در ادامه، به طرز تهیه نان خرمایی خوش عطر و طعم کرمانشاهی در خانه و بدون فر به صورت مرحله به مرحله، همراه با توضیحات لازم خواهیم پرداخت.
1.فعال کردن خمیر مایه
ابتدا، خمیر مایه را فعال می‌کنیم تا از سالم بودن و کارایی آن مطمئن شویم. یک پیمانه شیر را کمی گرم کنید تا ولرم شود (حدود ۴۰ درجه سانتی‌گراد، به طوری که انگشت را نسوزاند). یک قاشق چای خوری از شکر دستور را در شیر حل کرده و سپس یک قاشق غذا خوری خمیر مایه فوری را روی سطح آن بپاشید. به آرامی کمی مخلوط کنید و روی ظرف را بپوشانید. ظرف را برای ۵ تا ۱۰ دقیقه در یک جای گرم قرار دهید. اگر خمیر مایه سالم باشد، در این مدت پف کرده و حالت کفی و فعال پیدا می‌کند که نشان‌دهنده آمادگی آن برای استفاده در خمیر است.
2.مخلوط کردن مواد خمیر
در یک کاسه بزرگ، مواد خشک شامل آرد (حدود ۳ پیمانه)، باقیمانده شکر، نمک، و در صورت تمایل کمی زردچوبه و پودر هل را با هم مخلوط کنید. وسط مواد خشک را گود کنید. سپس تخم مرغ، روغن حیوانی یا مایع و مخلوط خمیر مایه فعال را در گودی بریزید. ابتدا با یک قاشق یا لیسک، مواد را به تدریج از مرکز به سمت بیرون مخلوط کنید. تا خمیر شروع به شکل گرفتن کند. اگر خمیر خیلی خشک بود، کم‌کم ۱ تا ۲ قاشق شیر ولرم اضافه کنید و اگر خیلی چسبناک بود، ۱ تا ۲ قاشق آرد اضافه کنید تا خمیر جمع شود.
3.ورز دادن خمیر
خمیر را به یک سطح کار تمیز و کمی آردپاشی منتقل کنید. حالا مهم‌ترین بخش برای ایجاد بافت لطیف نان، یعنی ورز دادن، آغاز میشود. خمیر را با کف دست به جلو فشار دهید، سپس آن را روی خودش تا کرده و کمی بچرخانید. این حرکت کشش و تا کردن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به طور مداوم تکرار کنید.
هدف این است که شبکه گلوتنی در خمیر ایجاد شود. خمیر نهایی باید کاملاً نرم، لطیف، یکدست و کشسان باشد و چسبندگی آن به دست کم شده یا از بین رفته باشد (اما نباید خشک باشد).
4.استراحت اول خمیر (ور آمدن)
یک کاسه تمیز دیگر را با مقدار خیلی کمی روغن چرب کنید. خمیر ورز داده شده را به شکل یک توپ گرد درآورده و در کاسه قرار دهید. آن را یک دور در کاسه بچرخانید تا تمام سطحش کمی چرب شود. این کار مانع از خشک شدن رویه خمیر در حین استراحت میشود. روی کاسه را با سلفون یا یک پارچه تمیز بپوشانید و آن را در یک مکان گرم و بدون جریان هوا (مانند داخل فر خاموش یا کنار شوفاژ) قرار دهید. اجازه دهید خمیر به مدت تقریبی ۱ تا ۱.۵ ساعت استراحت کند تا حجم آن کاملاً دو برابر شود.
5.آماده‌سازی مغزی خرما
در مدتی که خمیر در حال استراحت است. مغز های خوشمزه نان خرمایی را آماده کنید. هسته خرما ها را جدا کرده و آن‌ها را با چرخ گوشت، غذاساز یا حتی با چنگال و پشت قاشق کاملاً له کنید تا به صورت یک خمیر نرم درآید. در مرحله بعد یک تابه کوچک، روغن حیوانی کرمانشاهی را کمی گرم کنید و خرمای که را از قبل له کردید به آن اضافه کنید. سپس کمی تفت دهید تا خرما نرم و عطرش بلند شود.
و در آخر گردو ها، پودر دارچین، پودر هل و در صورت تمایل کمی گلاب را اضافه کرده و خوب مخلوط کنید. این مخلوط را از روی حرارت بردارید و حتماً اجازه دهید کاملاً خنک شود قبل از اینکه از آن در نان خرمایی استفاده کنید.
6.شکل دادن به نان ها
پس از اینکه حجم خمیر دو برابر شد، با مشت به آرامی به وسط آن فشار دهید تا هوای اضافی داخل آن خارج شود. خمیر را به سطح کار منتقل کرده و به تعداد مساوی تقسیم کنید. (بسته به اندازه دلخواه، معمولاً ۱۰ تا ۱۲ عدد) هر تکه خمیر (چانه) را با دست یا وردنه کمی باز کنید. تا به شکل یک دایره یا بیضی کوچک درآید. مقدار مناسبی (حدود ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری) از مغزها خرمای خنک شده را در مرکز خمیر قرار دهید.
لبه های خمیر را به دقت روی مغزها جمع و به هم بچسبانید. تا کاملاً بسته شود و مغزها بیرون نزند. سپس آن را برگردانید و کمی با کف دست صاف کنید تا به شکل نهایی گرد یا بیضی دلخواه برسد. می‌توانید با چاقو یا مهر مخصوص روی آن طرح ایجاد کنید.
7. استراحت دوم نان ها
برای طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه استراحت دوم نان ها بسیار مهم است. ابتدا نان خرمایی را با فاصله مناسب روی سینی فری که با کاغذ روغنی پوشانده‌اید بچینید. روی نان‌ها را با یک پارچه نازک یا سلفون (به آرامی و بدون اینکه به نان‌ها بچسبد) بپوشانید. اجازه دهید نان خرمایی در دمای محیط برای حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دیگر استراحت کنند. این استراحت دوم باعث میشود نان خرمایی قبل از پخت کمی دیگر پف کرده و در نهایت بافت پوک تر و لطیف تری داشته باشند.
8. آماده‌سازی برای پخت (رومال)
در طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه در اواخر زمان استراحت دوم، فر را روشن کرده و روی دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد (۳۵۰ درجه فارنهایت) تنظیم کنید تا کاملاً گرم شود. برای روی نان خرمایی ها (رومال)، یک عدد زرده تخم مرغ را با یک قاشق شیر یا ماست و کمی زعفران دم‌کرده غلیظ به خوبی مخلوط کنید تا یکدست شود. پس از پایان استراحت دوم، با استفاده از یک قلم‌موی آشپزی، به آرامی از این مخلوط رومال روی سطح تمام نان خرمایی بمالید. این کار باعث ایجاد رنگ طلایی زیبا و براق پس از پخت میشود. در صورت تمایل، می‌توانید مقداری کنجد، سیاه دانه یا پودر پسته نیز روی رومال بپاشید. پیشنهاد ما مطالعه مقاله چگونه زعفران دم کنیم است.
9.پخت نان خرمایی
یکی از مراحل مهم دیگه از طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه پخت نان خرمایی است. ابتدا سینی حاوی نان خرمایی را با احتیاط در طبقه وسط فری که از قبل کاملاً گرم شده است، قرار دهید. نان خرمایی ها را به مدت تقریبی ۱۵ تا ۲۵ دقیقه بپزید. زمان دقیق پخت به اندازه نان خرمایی ها و قدرت فر شما بستگی دارد. نان خرمایی ها زمانی کاملاً پخته‌اند که روی آن ها به رنگ طلایی-قهوه‌ای خوشرنگی درآمده باشد. و زیر نان خرمایی نیز کمی رنگ باشد. می‌توانید به آرامی ضربه ای به زیر یکی از نان خرمایی ها بزنید و از پخت کامل آن مطمئن شوید. اگر صدای پوکی داد، یعنی پخته است.
10.خنک کردن نان ها
آخرین مرحله از طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه خنک کردن نان هاست. بلافاصله پس از خارج کردن سینی از فر، نان‌های داغ را با دقت از روی کاغذ روغنی جدا کرده و روی یک توری فلزی خنک‌کننده منتقل کنید. این کار بسیار مهم است زیرا باعث میشود هوا در اطراف نان جریان داشته باشد و زیر نان‌ها به دلیل تجمع بخار، خیس و خمیری نشود. اجازه دهید نان خرمایی ها حداقل برای ۱۰-۱۵ دقیقه روی توری خنک شوند قبل از اینکه آن‌ها را سرو کنید. نان خرمایی کرمانشاهی گرم، همراه با چای یا شیر، بسیار لذیذ است. نوش جان!
نکات مهم برای نان خرمایی کرمانشاهی
در طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه باید نکاتی رو رعایت کنید. برای پخت یک نان خرمایی کرمانشاهی خانگی عالی، فوت و فن اصلی در استفاده از مواد اولیه باکیفیت، به‌خصوص خرمای نرم و مرغوب و حتماً روغن حیوانی کرمانشاهی در مغزی برای عطر و طعم اصیل آن است. همچنین، خمیر باید به اندازه کافی ورز داده شود تا لطیف و کشسان گردد. و زمان استراحت کافی برای دو برابر شدن حجم داشته باشد تا بافت نان نرم شود.
نکته بسیار مهم، خنک شدن کامل مغز خرما قبل از استفاده است. و محکم بودن لبه های خمیر هنگام شکل دهی است. تا مغزی حین پخت بیرون نزند. در نهایت محل فر را قبل از نان خرمایی ها گرم کنید. و استفاده از رومال زعفرانی برای رنگ بهتر یا پخت به اندازه و خنک کردن نان خرمایی ها روی توری فلزی پس از پخت، کلید های رسیدن به بهترین نتیجه هستند.
طرز یا روش نگهداری نان خرمایی
بعد از فهمیدن طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه حالا برای نگهداری نان خرمایی و حفظ تازگی آن، پس از اینکه نان خرمایی ها کاملاً خنک شدند، آن ها را در ظرف دربسته یا کیسه پلاستیکی تمیز قرار دهید و درب آن را خوب ببندید تا هوا نکشد. به این صورت می‌توانید نان را تا ۲ الی ۳ روز در دمای محیط نگهداری کنید. برای نگهداری طولانی‌تر (تا ۲-۳ ماه)، بهترین روش فریز کردن است. نان خرمایی کاملاً خنک را در کیسه فریزر یا ظرف مناسب فریزر قرار دهید. هوای اضافی آن را خارج کنید و در فریزر بگذارید. برای مصرف مجدد، کافیست نان خرمایی را از فریزر خارج کرده و اجازه دهید در دمای محیط یخ‌زدایی شود. یا آن را برای چند دقیقه در فر یا مایکروویو با حرارت کم گرم کنید.
سخن پایانی
طرز تهیه نان خرمایی کرمانشاهی در خانه، یک سفر لذت‌بخش به دنیای عطرها و طعم‌های اصیل ایرانی است. با دنبال کردن دقیق مراحل و نکات در بالا، شما نیز می‌توانید به راحتی این نان خوشمزه و مقوی را در آشپزخانه خود تهیه کنید. و لحظات شیرینی را برای خود و عزیزانتان رقم بزنید. عطر نان تازه و طعم بهشتی خرما در کنار گردو، پاداشی بی‌نظیر برای زحمتی است که کشیده‌اید.
شاید این مقالات رو هم دوست داشته باشی!
